از آنجا که قالی و فرش همیشه نقش‌های زیبا بر خود داشته‌اند، امروزه به جنبهٔ تزئینی آن نیز توجه می‌شود.
بشر از زمانی که خود را شناخت و ضرورت وجود ملزومات زندگی روزمره را
احساس نمود، به فکر داشتن منسوجی بود تا بتواند او را در برابر سرما و
سختی زمین محافظت نماید. پشم و موی حیواناتی نظیر گوسفند و بز، اولین یافته
های بشر برای برآوردن این نیاز بود و متعاقباً پوست این حیوانات اولین
زیرانداز یا به عبارت دیگر فرش منسوج بود.
به دنبال تغییر و تحول و
پیشرفت در زندگی، بشر یاد گرفت که می تواند با به هم آمیختن و فشردن رشته
های پشم، زیراندازی ضخیم تر و گرم به نام نمد تهیه نماید. و به دنبال آن با فراگیری فنون ریسندگی و تابندگی، نخهای پشمی را تولید نمود .
تبدیل الیاف به نخ، ریسندگی نامیده می شود. انسان از هزاران سال پیش به این موضوع پی برده بود که اگر دسته ای از الیاف را با کشش دادن، موازی کرده و آن را تاب دهد فشار و اصطکاک سطحی به وجود آمده بین
الیاف، باعث درگیری آن ها به یکدیگر شده و رشته ای مقاوم تر را تشکیل می دهند که همان نخ است. این عمل اساس تبدیل الیاف به نخ است که ریسندگی نامیده می شود.
ریسندگی بر سه اصل استوار است:
1) کشش دادن و موازی کردن الیاف.
2) تاب دادن.
3) پیچیدن و تولید نخ.
برای اولین بار با ادغام رشته نخهای افقی و عمودی نخ های پشم، گلیم را ابداع کرد و این سرآغازی بود برای ابداع فرش گره دار یا پرزدار که هنر و فنی پیشرفته تر بود.
تاکنون تاریخ دقیق این ابداعات برای ما مشخص نشده است، اما در
میان فرشهای گره دار، قدیمی ترین یافته، مربوط به پنج قرن قبل از میلاد
مسیح می باشد. این فرش که به دلیل محل یافتن آن در اعماق یخهای دره های پازیریک با نام فرش پازیریک شهرت جهانی یافته، توسط سرگئی رودنکو، باستان شناس معروف روس کشف گردید.
تمامی نقش و نگاره های موجود بر روی این فرش مشابهت فراوانی با نگاره ها و
حجاریهای کاخ تخت جمشید در ایران دارد. این شباهت به اندازه ای است که
کاشف آن در اولین دقایق اکتشاف در سال 1947 میلادی اظهار نمود: "تخت جمشید
را به یاد می آورد".
به غیر از فرش پازیریک که تقریباً سالم ترین
فرش است که از گذشته های بسیار دور به زمان ما رسیده، پاره فرشهایی نیز چه
در ایران و چه در خارج از آن کشف گردیده که مشهورترین آنها قطعات کشف شده
در اکتشافات شهر قومس در نزدیکی دامغان و همچنین قطعات کشف شده در شهر
سوختة سیستان می باشند.